Powieściopisarz, nowelista i publicysta, kronikarz Warszawy, działacz społeczny, myśliciel i współtwórca pozytywizmu nad Wisłą. Obok Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej i Henryka Sienkiewicza wyznaczył kanon polskiej prozy realistycznej.
Urodził się 20 sierpnia 1847 roku] w Hrubieszowie na Lubelszczyźnie, w rodzinie Antoniego Głowackiego, dworskiego ekonoma o szlacheckich korzeniach (swój późniejszy pseudonim literacki Aleksander Głowacki zaczerpnął z nazwy rodowego herbu Prus I), oraz Apolonii z Trembińskich. Gdy miał trzy lata, zmarła jego matka. Sześć lat później umarł ojciec. Aleksander zaczął tułać się po rodzinie. Z reguły traktowano go bardzo surowo. Jako 14-latek trafił pod skrzydła starszego brata Leona Głowackiego, nauczyciela i działacza niepodległościowego. W wieku 16 lat wziął udział w Powstaniu Styczniowym. Został ranny w bitwie pod Białką, wzięto go do rosyjskiej niewoli, zwolniono tylko po to, by znów go aresztować, a potem za udział w insurekcji pozbawić szlachectwa. Mieszkał w Pulawach, Lublinie, Kielcach, Siedlcach i Warszawie. Był autorem tak znanych noweli i opowiadań jak Antek, Katarynka, Kamizelka czy Z legend dawnego Egiptu. Dzięki napisaniu powieści Anielka, Placówka, Faraon, Emancypantki czy Lalka został jednym z najważniejszych i najsławniejszych polskich pisarzy w historii.
Zmarł na atak serca w wieku 64 lat. Jego pogrzeb, który odbył się 22 maja 1912, zgromadził tłumy wielbicieli talentu pisarza i przerodził się w wielką manifestację mieszkańców Warszawy. Prus został pochowany na cmentarzu Powązkowskim